Tôi chỉ muốn bạn đề phòng ngón tay phá hoại của Sa tăn. Dưới góc cạnh giáo dục, người có trách nhiệm nên để ý những bạn trai mơ mộng quá lúc dậy thì. Nguyên nhân chánh của hai hiện tượng nầy là trước khi ngủ, trước một thời gian ngắn hay lâu bạn trai bị nhiều hình ảnh không trong sạch xâm chiếm tâm trí.
Nhưng trong khi họ bắt đầu đi sống xa gia đình như vậy họ tha thiết muốn người bạn trăm năm sống đóng trụ ở gia đình và tạo ở đó một nguồn an ủi cho họ. Còn bạn trai, thì vừa ưa hoạt động vừa hướng nội. Bảo mua lạp xưởng họ ra chợ khuân dồi về.
Có bạn trai được mẹ cưng cho tiền, bánh kẹo thường, rồi tưởng đ àn bà nào cũng tốt như mẹ mình không ngờ mẹ ghẻ thì. Ngay từ lúc xuân xanh, bạn trai đã sống với tinh thần đơn giản, đã áp dụng nó trong các lối xã giao của họ. Thật là đẹp mấy tiếng Thanh niên Cộng hòa.
Về sau có bị ác quả thì cam chịu chớ lúc ấy phản đối vẫn phản đối để gọi là giữ thể diện. Mà không phải chỉ đối với bạn gái, đối với người đồng phái, kẻ nào biết nắm tâm hồn họ, họ cũng dễ dàng tín nhiệm. Tạo hóa ban cho họ có thân hình mạnh khỏe, bộ óc quảng kiến, ý chí cứng rắn, lòng tham vọng vô biên nên khi đứng gần một người nữ, không cần biết giá trị tinh thần kẻ ấy làm sao, người ấy có khi thân mẫu họ, họ vẫn cảm thấy mình có cái gì hơn một phần nào về giá trị.
Có một thời gian nào đó nó được nuôi dưỡng trong tình cảm lãng mạn. Ý thức niền thống khổ của con lúc banh da xẻ thịt đưa nó ra đời, mấy năm trường nhũ bộ và giáo dục. Thútính bỉ ổi nhất của thanh niên được màn bạc cung cấp cho tất cả những gì khoái lạc ô uế nhất .
Đã ve vãn chọc ghẹo một bạn gái tất đã và có thể sẽ ve vãn chọc ghẹo hằng lố bạn gái khác. Tôi không nói đầy đủ chi tiết đâu. Có dè đâu cõi lòng bạn trai nào cũng mang nặng bầu tâm sự cần được am hiểu dẫn dắt.
Họ có thứ lương tâm mù mịt, câu nệ, ngoan cố, khó chịu vô song. Tôi biết những điều trên không phải bạn trai nào cũng vậy, nhưng tôi chỉ muốn nói những nét chung vì có nhiều bạn trai giống con gái nhà lành. Cũng chưa nói hằng loạt tên những người ảnh hưởng lịch sử, xây cách mệnh làm xao động thế giới.
Sự mất ăn mất ngủ nhiều khi gây tai hại đến tâmtính của họ không ít, những lúc thiếu thời mà cả đến lúc họ lão thành. Thường là kẻ có dáng điệu cô gái nhà lành, ăn nói nhão nhẹt và bằng giọng chim oanh. Thời xưa hay ở thôn quê trong giới ít học, không phải người ta không biết yêu đâu.
Ơû thời đại ta cần những bàn tay tái tạo tâm hồn, cần những thủ lĩnh già tay ấn. Quái tật này nầy chẳng những làm tổn hại cơ thể mà còn làm tiêu ma nghị lực và làm cho đời sống luân lý phải suy tàn. Monsabre dặn dò thanh niên: Trước khi lao mình xuống nước người ta dò dòng sông.
Đừng để các tâm hồn ấy làm Voltaire mà chuyển họ thành những Curé d'ars. Tìng trạng nầy đang tuiếp diễn ở ngoại quốc hay trong nước. Mà một khi lao mình vào thì trước sau, dù muốn dù không nó cũng dẫn đến nhịp đàn tối hậu của bản nhạc yêu đương là việc tính giao.