Nghiên cứu cốt tủy của ái tình bạn trai như trên ta nhận xét về mặt tình cảm, bạn trai tự nhiên, ít có lòng chung thủy. Hãy đập ngay vào chỗ yếu của tâm lý họ là lương tâm hối lỗi bằng lẽ phải, bằng lòng nhân, bằng sự êm dịu. Song khi lòng phất lên như diều, bạn đề phòngtính nông nỗi của tuổi trẻ.
Ý thức nầy bạn trai có trong gia đình cũng như ngoài xã hội. Lúc xã giao họ phải giao tiếp bằng môi mép, còn cửa lòng họ kín như bưng. Có gia đình để đời lên hương chớ phải vì xác thịt mà tạo thêm miệng ăn, tay xa xí, dây trói chân trói cẳng đâu.
Cũng không phải có bạn trai chuyên môn một khoa học, một nghệ thuật mà hằng mơ ước một người vợ trong những điều kiện thường là làm xong các nhiệm vụ nội trợ và giúp đỡ họ thành công. Họ không tin Aristote trong lời nầy: Hỡi các bạn, không có tri âm. Các xương ở bắp vế, đầu gối, ống quyển v.
Mà khi Nã Phá Luân hỏi, nàng khóc ồ ồ và bực anh hùng nơi trận mạc nầy không anh hùng chút nào trước những giọi lệ cá sấu của đàn bà. Nó làm cho tinh thần họ thấy bị hạ bệ, nhục nhã càng làm đau xót càng cuồng loạn nổi lên chống đối lại. Nhưng nếu cứ học hành thất bại mà không có nghề nào bỏ túi khi ra đời chạm những thực tế tôi sợ té vào trường hợp Đức Giê Su nói trong Phúc âm thư: cuốc đất thì không nổi mà ăn thì hổ ngươi.
Không chuyện phiêu của Quả dưa đỏ đầy tưởng tượng của các tiểu thuyết của Jules Vernes nào mà làm cho họ mơ mộng được. Hỡi bạn trai, quý báu lắm, tâm hồn hăng hái của bạn. Họ anh dũng trong những chuyện phải hy sinh vì nghĩa cả lắm.
Mặt họ hình như bị đổi dạng, hơi sần và các mụn cám, mụn cồi, mụn bọc nữa, thi đua mọc lên. Nhấn mạnh cho họ về lương tâm chức nghiệp. Lúc còn thơ bé, bạn trai sống dưới bóng bao tâm hồn thành nhân , thành lão, nhưng rất vô tư lự.
Nếu trong thời thanh xuân bạn gái bị xảy ra một hiện tượng làm họ ngạc nhiên, thì trong tuổi dậy thì cũng có một hiện tượng xuất lộ cho người bạn trai, khiến kẻ nầy lấy làm lạ không ít. Những bà mẹ biết nói ngọt ít có con trai làm biếng. Họ hay đoán tài, đoán chí học sinh xuyên qua tướng mạo.
Ta có thể nói đ àn ông phản bội hay hối hận và nếu được giúp đỡ khôn ngoan sẽ phục thiện. Nó còn làm cho lương tâm cắn rứt thêm tức là tăng cường bầu khí tẻ lạnh trong tâm hồn. Trong lãnh vực tình ái, một đ àn bà sang ngang cách tội lỗi có thể sợ bán mất tình yêu, gia đình sụp đổ.
Thân xác, tâm hồn tiến hóa nhanh chóng, toàn thể con người bạn trai xoay lưng không hối tiếc với dĩ vãng, bĩu môi với hiện tại, mơ vọng và sống cảnh tương lai. Có lẽ họ vô ý, không đáng khen mấy, khi họ không thích lật lại những trang đời cũ đầy vết lem của người họ yêu, có lẽ vậy. Ta thấy đó là những tinh thần, tình cảm mạnh tuy không đ àn áp nổi tình yêu cùng lương tâm, có thể ảnh hưởng trên ấy không ít.
Ngay mấy trang đầu sách Sáng thế kỷ. Cây gõ dù bị kẻ ác bôi trét uế vật thể nào khi cần dùng đem rửa vẫn hữu dụng. Có khi không ngay mấy lúc ấy, mà lúc họ ở một mình.