Đáng tiếc là việc đặt những câu hỏi đúng một cách muộn màng, sau khi đã có câu trả lời, dễ dàng hơn nhiều so với việc đặt những câu hỏi định hình. Nhiều người cho rằng chúng ta chỉ nên xem xét mặt tích cực của sự việc khi đó là điều hiển nhiên có thể thấy, và rằng chẳng có lợi lộc gì khi bắt chúng ta đào sâu suy nghĩ để tìm ra những điểm tích cực ít liên quan và íc có giá trị thực tế. Nó đặt ra những luật ứng xử mà mọi người bắt buộc phải tuân theo.
… Hãy sử dụng chiếc mũ đen lúc này để xem xét chiến dịch quảng cáo. Chiếc mũ xanh tư duy nên được sử dụng đặc biệt là để xác định trọng tâm. Sự đánh giá tích cực phù hợp với lối tư duy chiếc mũ vàng.
(Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể chỉ ra một vài công ty đã hoạt động như vậy nhưng lại thu được thành công trong kinh doanh). Cũng giống như những chiếc mũ khác, mục đích cảu lối tư duy chiếc mũ vàng là in được sắc màu của mình lên bản đồ các sắc màu tư duy. Trước khi diễn ra cuộc bầu cử đầu tiên ở Nam Phi, người ta đã yêu cầu tôi giảng dạy phương thức tư duy sáu chiếc mũ cho những người đứng đầu Uỷ ban hoà hợp dân tộc, những người sẽ chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề nội bộ.
Cho nên chúng ta cần một vài "cơ chế" để có thể chế ngự được thói quen thích tranh luận. Rất có khả năng xảy ra - nhận định được đưa ra dựa trên kinh nghiệm và những gì chúng ta đã biết. Thật khó để thiết kế một chiếc ghế tựa nhưng đưa ra những lời chê về một chiếc ghế tựa lại dễ dàng hơn nhiều.
Chiếc mũ đen cũng giúp chúng ta nhận ra những lỗi lầm trong quá trình tư duy của chúng ta. Các nhà tâm lý học luôn làm theo cách này. Mọi người thường được yêu cầu bộc lộ xúc cảm trong những vấn đề mang tính thoả hiệp.
Lối tư duy mũ xanh nên được sử dụng như lối tư duy dẫn đường cho bất cứ lối tư duy nào khác nhằm đạt được trọng tâm này. Cách tiếp cận giống nhau cũng có thể được sử dụng để đánh giá ý tưởng bằng cách sử dụng phương pháp “ngôi nhà phù hợp nhất”. Như đã nói ở những phần trước, tuỳ theo sườn thông tin mà ta xây dựng để thảo luận, ta có thể sử dụng từ ngữ phù hợp để nêu thông tin.
Bạn hãy đưa ra những dữ liệu mà không kèm theo những nhận định của bản thân. Nhưng bạn không cần phải là một người rất đặc biệt hoặc rất thông minh thì mới đưa ra được những đề xuất theo lối tư duy chiếc mũ vàng. … Tôi rất tiếc, đó là tư duy mũ đen là nó đã đi lạc lối tư duy tại điểm này.
Lịch sử ghi mốc đầy những cái nhìn thiếu thực tế và những giấc mơ này đã trở thành hiện thực. Đơn giản là chúng ta không thể tối đa hoá sự nhạy cảm theo mọi hướng cùng một lúc. Nói chung, bất kể bạn kết hợp nhũng chiếc mũ như thế nào để tạo ra được một cuộc "cách mạng tư duy" cách kết hợp đó được nhìn nhận và đánh giá cao.
…Trong những dãy núi cách thị trấn của chúng ta chừng 50 dặm có rất nhiều mạch nước. Mỗi người lựa chọn cho mình một chiếc mũ nhất định. Giá trị của toàn bộ hệ thống tư duy có thể bị phá huỷ nếu có ai đó được phép ngắt lời trình bày của người khác bằng những nhận định kiểu như trên.
Lý do thứ hai là do tư duy mới lạ chủ yếu dựa trên lỗi ứng xử với thông tin trong hệ thống thông tin được tổ chức của từng cá nhân. Khái niệm chiếc mũ tư duy sẽ phát huy vai trò một cách tốt nhất khi nó trở thành ngôn ngữ. Bạn hãy sử dụng chiếc mũ xanh và nói cho tôi biết bạn nghĩ gì về ý tưởng này.