Giải thích cho họ thấy lý do nào có vũ trụ và nhân sinh. Chúng ta sẽ bị những người xung quanh xa lánh, thù hại và nhất lá óc ấy, làm cho chúng ta nông nỗi, nghèo nàn đi dần dần. Người bạn trai, khi lương tâm còn trong trắng, chưa đủ quyết định về đời của mình đã phải sinh ra, lớn lên trong bầu uế khí ấy.
Người nam như hơn một lần tôi nói là người làm cho thiên hạ phục chớ không phải làm cho người ta yêu mặc dù phải xử thế đắc nhân tâm. Vì đầu óc hư đốn chuyên tìm nhục lạc thì nhục tình mới bị dùng sái chỗ, mới đáng gớm. Nhưng tôi phải công bình nói ở đây một khuyết điểm của họ là ích kỷ.
Nó xô người vô cái chuồng lợn xã hội mà trong đó không có cái gì làm tiêu chuẩn tuyệt đối cả. Trong chốn tu trì họ vẫn hoạt động bên ngoài và thường họ làm cho thân thể khổ nhọc để diệt dục, nhưng đặc biệt nhất là họ có một đời sống nột tâm sâu sắc nhờ thánh sủng, trong thinh lặng của linh hồn họ nếm thú vị siêu thoát, cảm thấy tránh được mọi phiền toái, rắc rối của lòng thù, vừa được cái vui lâng lâng vì làm những việc thiện cho Trời, cho người. Bạn khỏi bị cảnh mà một thi sĩ thanh niên ba chìm bảy nổi với ái tình đã viết:
Vì háo sắc, vì muốn yêu nhiều và được yêu lại nhiều, không thiếu bạn trai bố trí mặt trận xã giao của mình như lưới nhện. Nhưng, thưa bạn, chuyện đâu còn có đó và chuyện đâu rồi cũng vào đấy. Họ ngó qua ngó lại, ngó quần ngó áo, vuốt tóc, coi giày, sửa cà vạt, nhìn bàn tay, rờ cổ áo.
Điều nầy không khó hiểu cho lắm vì bạn trai có ý chí cách chung là cường dũng. Cứ chung mà nói bạn trai lúc dậy thì, hay có bạn trai khác làm tri âm có tướng diện cô gái nhà lành. Bạn cứ để cho ngọn sóng tình dục xô đẩy thề sông hẹn biển.
Khởi đầu chương nầy tôi đã nói với bạn. Nó làm con người mất chân lý, tôi muốn nói làm con người mù quáng không còn nhận được thực giá trị của chính bản thân mình. Họ coi tấm lòng trinh bạch của bao bạn gái là miếng đất thí nghiệm ái tình của họ.
Tôi có dịp bàn chuyện riêng với ông, ông tỏ ra đầu óc độc lập lắm. Đó là chưa nói những nỗi niềm chua chát vì tuyệt vọng, vì bất mãn sự bội bạc của lòng người, của những vật phàm tục. Họ tự nhiên đòi hỏi biết minh bạch những gì có liên can tới họ.
Nhà giáo dục thay vì đàn áp lòng tự ái của bạn trai, hãy khai thác nó, chuyển cho nó nên một áp lực thành công. Họ ưa nhìn cảnh thiên nhiên. Cả một sự thăng trầm về văn minh, sự tồn vong về hạnh phúc của bao nhiêu người tùy thuộc ở quyền lãnh đạo hay bổn phận tuân phục của họ.
Nhưng ai đâu buồn có lý do chớ họ sầu vô lý. Họ sẽ đến đó những giờ phút đời họ nặng như chì, những khi cảm thấy cô lẻ trên đường đời và lúc hình như mọi thế nhân đều muốn bỏ rơi họ. Mà tinh thần thì hoạt động cách chung có trật tự, nhắm vào những ý tưởng, ý định nào đó cách rõ rệt, dứt khoát.
Đem lòng về Thượng đế là nguồn yêu, là nguồn an ủi hoàn toàn thì tâm hồn mới thỏa mãn như ý. Nay đến lúc có bổn phận phải cho con biết. Ai có thẩm quyền giáo dục cần giải thoát cho bạn trai khỏi xiềng xích đó.