Chiếc mũ xanh tư duy thay lối tư duy xét đoán bằng lối tư duy tiến triển, và biểu tượng của nó là từ “hoạt động khích động”. Bạn không cần phải nói cụ thể tại sao bạn lại thích ý tưởng này. Nhận xét của một người cũng có thể được xem là một nhận xét lý tưởng ngay cả khi nhận xét này được chen ngang mà không chỉ ra rằng người này đang sử dụng mũ xanh da trời.
Chiếc mũ đen hợp thức hoá lối tư duy cẩn trọng và cân nhắc về mặt giá trị. Mọi người cùng đội chiếc mũ trắng và nêu ra những sự kiện. Chúng ta hãy bàn đến những vấn đề phức tạp hơn.
Nhiều người tin rằng sử dụng tư duy lôgíc, chúng ta sẽ xem xét được mọi phương án có thể. Khoảng cách từ nhà đến chỗ làm cũng bằng nhau. Chúng ta không khẳng định rằng Jones vô tội nhưng chúng ta cần tuân theo những thủ tục cần thiết.
Anh phải nói cho chúng tôi biết tại sao ý tưởng đó không phù hợp. Sự định hình và chắp nối một ý tưởng cũng là một phần của quá trình sáng tạo sao cho ý tưởng đó sát với hai nhu cầu thực tế đòi hỏi về một ý tưởng. Mặt khác, nó tạo cơ hội cho mọi người điều khiển cuộc họp theo chủ ý cá nhân.
Nếu tôi sử dụng chiếc mũ đỏ, tôi sẽ nói rằng đề nghị của bạn vì lợi ích cá nhân hơn là vì lợi ích cua công ty. Nếu là ý tưởng mới đang định hình thì đó là một cách tốt để tìm ra cách làm hợp lý 5% còn lại. Còn trong hầu hết các trường hợp, những kỹ thuật này không cần thiết phải sử dụng bởi vì chúng có thể góp thêm sự phức tạp không cần thiết.
… Dưới sự bảo hộ của chiếc mũ xanh, tôi có đề xuất chúng ta sa thải bộ phận bán hàng. Trong khi đó, quan điểm của Nho giáo lại hoàn toàn trái ngược. Đó cũng có thể là đảo Thái Bình Dương.
Về mặt lý thuyết, điều này dường như khó tin, nhưng hãy áp dụng thực tế để biết được rằng điều này thường xuyên xảy ra. Những người tư duy có xu hướng nhìn xung quanh tìm kiếm một quan điểm dựa trên kinh nghiệm và định kiến và sau đó sẽ tranh luận để bảo vệ quan điểm đó. Lối tư duy mũ xanh làm ngừng tranh luận và duy trì lối tư duy bản đồ.
Tại hai quốc gia này thẩm phán hiện diện trong các phiên xét xử nhằm bảo vệ các luật chứng, đưa ra những phán quyết dựa trên những chứng cứ mà các luật sư đã chọn lọc từ trước hoặc hỏi trực tiếp trước toà để đưa ra. Một danh sách các danh từ thường dùng lại dễ sử dụng hơn so với mục từ trong một cuốn từ điển. Vấn đề thử ba đó là sự mâu thuẫn giữa việc thoả mãn nhu cầu trước mắt và nhu cầu lâu dài.
Nhưng có một cách tư duy toàn diện khác dựa vào việc xem xét sự việc có thể như thế nào với nhưng luồng tư duy mang tính chất xây đựng, sáng tạo và cùng hướng về phía trước. Lối tư duy chiếc mũ vàng là lối tư duy tích cực và xây dựng. Chiếc mũ vàng nên được sử dụng kế tiếp để phát triển những đề xuất đang tồn tại.
Sau đó chúng ta sẽ lựa chọn phương án cụ thể. Sử dụng mũ xanh tư duy, mọi người gợi ý để sửa đổi một ý tưởng nhằm tránh những thiếu sót. Khi bạn quyết định đội chiếc mũ nào lên đầu đó cũng chính là sắc thái tư duy mà bạn chọn.